Bilgi

Sakız Adası (Sakız Adası) Ege Denizi’nin en büyük adalarından biri olan ve ılıman iklimi, güzel sahilleri ve çok sayıda tarihi eserleriyle ünlüdür. her şeyden önce, Sakız Adası antik çağlardan beri tüm dünyada, Mastihası için bilinir. 

Güney Sakız Adası’taki ortaçağdan kalma Mastiha köylerine bu nedenle, Mastihohoria adı verilmiştir. Bu yerleşim alanlarının temeli Bizans dönemine dayanmaktadır. Yüzyıllar boyunca uğradıkları yıkım ve felaketlere rağmen kalan kültürel miras anıtları bulunmaktadır.  

Justignani lordları döneminde (1346–1566) Mastihanın üretimi düzene giriyor ve Güney Sakız Adası’nda 22 yeni yerleşim merkezi kuruluyor ve adına Mastihohoria deniyor. Köylerin örgütlenme amacı tekel ürünü olan Mastihadan en iyi şekilde yararlanmaktı. Köylerin konumu denizden görülmeyecek kale görüntülü şekilde kurulu ve köylüleri ortaçağda Ege’de saldırı düzenleyen korsanlardan korumak için yapılmıştı. 

Her köyde kentsel yerleşimde ortak özellikler görülüyordu. Her bir yerleşim merkezinde uzun bir dikdörtgen kule, köyün dış çevresinde de savunma duvarı oluşturulmuştu. Yollar geometrik şekilde düzenli değildi ve yerleşim alanına girebilmek için tek bir giriş bulunmaktaydı. Evler genellikle belli bir çeşitliliğe rağmen, iç düzen açısından aynı ilkeleri takip ederlerdi. Onlar zemin ve birinci kattan oluşmakta, taştan inşa edilmiş, odalarda (germata denilen) yarı dairesel kubbeler bulunmaktaydı. Zemin katta ahırlar ve tarım ürünleri depoları bulunmakta, birinci kattaise odalar, pounti denilen merkezi bir alana açılıyordu. Bu alan güneş alma ve havalandırmaya yarıyordu. Evlerin çatıları, köy sakinlerinin tehlike anında kolayca kaçabilmesi için aynı yükseklikte yapılmıştı. Tüm Mastihohoria yöresinde, 1881 yılındaki yıkıcı depremden büyük hasar görmemiş köyler; Pyrgi, Mesta, Olympi, Vessa, Kalamoti ve Elata’dır.